ශ්‍රී ලංකාවෙන් පිටත නේවාසික පුද්ගලයන් සිදු කරන ගෙවීම් විදේශ විනිමයෙන් පමණක් භාර ගැනීමට හෝටල් සේවා සැපයුම්කරුවන්ට අනිවාර්ය කරමින් ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ මුදල් මණ්ඩලය විසින් රීති නිකුත් කරන ලදී.
මෙම රීති 2022 ජනවාරි 21 දිනැති අංක 2263/41 දරන අති විශෙෂ ගැසට් පත්‍රයේ ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත.
මෙම රීති නිකුත් කිරීමත් සමඟ ශ්‍රී ලංකා සංචාරක සංවර්ධන අධිකාරියේ ලියාපදිංචි බලපත්‍රලාභී හෝටල් සේවා සැපයුම්කරුවන් විසින්;
ජාතික පාරිභෝගික මිල දර්ශකයෙහි (ජා.පා.මි.ද., 2013=100) වාර්ෂික ලක්ෂ්‍යමය වෙනස මගින් මනිනු ලබන මතුපිට උද්ධමනය, 2021 නොවැම්බර් මාසයේ පැවති සියයට 11.1හි සිට 2021 දෙසැම්බර් මාසයේ දී සියයට 14.0 දක්වා ඉහළ ගියේය. මේ අතර, වාර්ෂික සාමාන්‍ය පදනම මත මනිනු ලබන ජා.පා.මි. දර්ශකයෙහි වෙනස, 2021 නොවැම්බර් මාසයේ පැවති සියයට 6.2හි සිට 2021 දෙසැම්බර් මාසයේ දී සියයට 7.0 දක්වා ඉහළ ගියේය.
පවත්නා සහ අපේක්ෂිත සාර්ව ආර්ථික වර්ධනයන් සැලකිල්ලට ගනිමින්, සාර්ව ආර්ථික ස්ථායීතාවය ශක්තිමත් කිරීමේ අරමුණින් යුතුව ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ මුදල් මණ්ඩලය 2022 ජනවාරි මස 19 වැනි දින පැවති රැස්වීමේදී ප්‍රතිපත්ති ක්‍රියාමාර්ග කිහිපයක් ක්‍රියාත්මක කිරීමට තීරණය කළේය. ඒ අනුව, මුදල් මණ්ඩලය විසින් පහත සඳහන් ක්‍රියාමාර්ග ක්‍රියාත්මක කිරීමට තීරණය කරන ලදී:
නිෂ්පාදන අංශයෙහි ක්‍රියාකාරකම්හි වර්ධනය තව දුරටත් පවත්ව‍ා ගැනීම පිළිබිඹු කරමින් නිෂ්පාදන අංශයෙහි ගැණුම් කළමණාකරුවන්ගේ දර්ශකය පසුගිය මාසයට සාපේක්ෂව 2021 දෙසැම්බර් මාසයේ දී 58.1ක අගයක් වාර්තා කරමින් ඉහළ යන ලදී. මේ සඳහා නව ඇණවුම් සහ නිෂ්පාදන ඉහළ යාම ප්‍රධාන වශයෙන් හේතු වූ අතර සේවා නියුක්තිය උප දර්ශකය හැර අනෙක් සියලුම උප දර්ශකයන්ගේද වර්ධනයන් වාර්තා විය.
නව ඇණවුම් සහ නිෂ්පාදන උප දර්ශකයන් හි වර්ධනය කෙරෙහි උත්සව සමය හේතුවෙන් ආහාර හා පාන අංශයේ ඇති වූ ඉල්ලුම හේතු විය. රෙදිපිළි හා ඇඟලුම් නිෂ්පාදන අංශයෙහි ද නව ඇණවුම් සහ නිෂ්පාදන උප දර්ශකයන් සුළු වර්ධනයක් පෙන්නුම් කරන ලදී. කෙසේ වුව ද, සේවා නියුක්තිය උප දර්ශකය නොවැම්බර් මාසයට සාපේක්ෂව 2021 දෙසැම්බර් මාසයේ දී පහත වැටුණි. නව ඇණවුම් සහ නිෂ්පාදන උප දර්ශක වලට සාපේක්ෂව තොග මිලදී ගැණුම් උප දර්ශකය අඩු වේගයකින් වර්ධනය විය. බොහෝ ප්‍රතිචාර දක්වන්නන් සඳහන් කළ පරිදි එළඹෙන චීන අලුත් අවුරුදු නිවාඩුවට පෙර තොග සැලකිය යුතු ලෙස එක් රැස් කිරීමට අවශ්‍යතාවයක් පැවතිය ද ආනයන ආශ්‍රිත ගැටලු හේතුවෙන් එය සිදු කළ හැකි වූයේ යම් ප්‍රමාණයකට පමණි.
මුදල් මණ්ඩලය විසින් කළමනාකරණය වන සේවක අර්ථසාධක අරමුදල (සේ.අ.අ), ශ්‍රී ලංකාවෙහි දැනට පවතින විශාලතම විශ්‍රාම අරමුදල වේ. අරමුදලෙහි වටිනාකම ආරක්ෂාකර ගනිමින් සාමාජිකයින්ට උපරිම ප්‍රතිලාභ ලබාදීමේ දිගුකාලීන අරමුණ ඇතිව එහි ආයෝජන කළඹ පවත්වාගෙන යනු ලැබේ. නිශ්චිත අවදානම් පරාමිතීන් යටතේ පාලනය වන මෙම අරමුදලෙන් සියයට අනූ හතරක් රජයේ සුරැකුම්පත්වල ආයෝජනය කර ඇති අතර, ඉතිරිය ලැයිස්තුගත හා ලැයිස්තුගත නොකළ සමාගම් කොටස්, සාංගමික ණයකර, භාරකාර සහතික හා වෙනත් මුදල් වෙළෙඳපොල උපකරණවල ආයෝජනය කර ඇත. මුදල් මණ්ඩලය විසින් අනුමත කරන ලද උපාය මාර්ගික වත්කම් වෙන් කිරීමේ නියමිත සීමාවන්ට යටත්ව, අනුමත කරන ලද වත්කම් පංතිවල ආයෝජනය කිරීම මඟින් විවිධාංගීකරණය වූ ආයෝජන කළඹක් සේ.අ.අ. පවත්වාගෙන යනු ලැබේ. 2020 දෙසැම්බර් 31 වෙනි දිනට සේ.අ.අ. ආයෝජන කළඹෙහි වෙළෙඳපොල වටිනාකම රුපියල් බිලියන 3,243 ක් විය.
ශ්‍රී ලංකා රජය විසින් සිය කල්පිරෙන විදේශ ණය වගකීම් ආපසු ගෙවීමට ප්‍රමාණවත් අරමුදල් නිසි පරිදි සම්පාදනය කර ඇති අවස්ථාවක, සහ 2022 වසරේ ජනවාරි 18 දින කල්පිරෙන ජාත්‍යන්තර ස්වෛරීත්ව බැඳුම්කර ඇතුළු ණය සේවාකරණ ගෙවීම් පියවීමට ඇති දැඩි කැපවීම පිළිබඳව නැවත නැවතත් සහතික කර ඇති පසුබිමක, එස් ඇන්ඩ් පී ගෝලීය ණය ශ්‍රේණිගත කිරීමේ ආයතනය විසින් අද දින සිදු කරන ලද ණය ශ්‍රේණිගත කිරීමට අදාළ නිවේදනය සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රී ලංකා රජය කණස්සල්ලට පත් වී ඇත.
මහ බැංකුවක ජාත්‍යන්තර සංචිත කළමනාකරණය යනු ගතික සහ තාක්ෂණික ක්‍රියාවලියක් වන අතර, එය සාමාන්‍යයෙන් සැලසුම් කර ඇත්තේ රටක විදේශ වත්කම් අවශ්‍ය විටෙක උපයෝගි කරගත හැකි බව සහ නිශ්චිත පරාසයක අරමුණු සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා පාලනය කළ හැකි බව සහතික කිරීම සඳහා ය. ඒ අනුව, ආයෝජන උපකරණවල වත්කම් සංයුතිය, ව්‍යවහාර මුදල් මිශ්‍රණය, ද්‍රවශීලතා අවශ්‍යතා, කල් පිරීමේ කාලසීමාව, ලාභදායිත්වය, ආරක්ෂාව යනාදිය සම්බන්ධයෙන් උචිත සංචිත කළමනාකරණ ප්‍රතිපත්ති අනුගමනය කිරීම රටින් රටට වෙනස් විය හැකි අතර, එය රටෙහි විශේෂිත තත්ත්වයන් සහ ආර්ථික ප්‍රමුඛතා මත රඳා පවතී.
අපනයන ආදායම් රට වෙත යළි ගෙන්වා ගැනීම හා එම මුදල් ශ්‍රී ලංකා රුපියල් බවට පරිවර්තනය කිරීම සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව විසින් මෑතකදී නිකුත් කරන ලද නීති ඇතැම් පාර්ශ්වයන් විසින් වැරදි ලෙස අර්ථකථනය කර ඇත. විශේෂයෙන්ම, බලපත්‍රලාභී බැංකුවලට විදේශ සේවා නියුක්තිකයින්ගේ ප්‍රේෂණ ලැබීමෙන් පසු, එම සියලුම ප්‍රේෂණ මහ බැංකුවේ නීතිරීතිවලට අනුකුලව බලහත්කාරයෙන් පරිවර්තනය කරනු ලබන බවට පදනම් විරහිත මතයක් ව්‍යාප්ත වී ඇත. විදේශ සේවා නියුක්තිකයින්ගේ ප්‍රේෂණ ලැබීම්, අපනයන ආදායම් පරිවර්තනය කිරීමේ නීතිවලට යටත් නොවේ. බලපත්‍රලාභී බැංකු සහ වෙනත් විධිමත් මාර්ග හරහා තම ඉපැයීම් යොමු කරන සංක්‍රමණික සේවකයන්ට ඕනෑම වාණිජ බැංකුවක එවැනි අරමුදල් විදේශ විනිමය වශයෙන් තබාගත හැකිය. ඒ අනුව විදේශයන්හි සේවය කරන ශ්‍රී ලාංකිකයන් තම ප්‍රේෂණ ශ්‍රී ලංකා රුපියල් බවට පරිවර්තනය කිරීම අනිවාර්ය නොවේ.
ලියාපදිංචි ස්කන්ධ හා සුරැකුම්පත් ආඥාපනත හා දේශීය භාණ්ඩාගාර බිල්පත් ආඥාපනත යටතේ නිකුත් කරන ලද නියෝගයන්ට අනුව, ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව විසින් කරනු ලබන විමර්ශන කටයුතු තවදුරටත් සිදුකරගෙන යාමේ අරමුණින්, ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ මුදල් මණ්ඩලය විසින්, පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරීස් සමාගමේ ප්‍රාථමික අලෙවිකරුවෙකු විසින් කරනු ලබන ව්‍යාපාර කටයුතු සහ ක්‍රියාකාරකම් අත්හිටුවීම, 2022 ජනවාරි මස 05 වැනි දින ප.ව. 4.30 සිට බලපැවැත්වෙන පරිදි මාස හයක (06) කාලසීමාවක් සඳහා තවදුරටත් දීර්ඝ කිරීමට තීරණය කරන ලදී.
කොළඹ පාරිභෝගික මිල දර්ශකයෙහි (කො.පා.මි.ද., 2013=100) වාර්ෂික ලක්ෂ්‍යමය වෙනස මගින් මනිනු ලබන මතුපිට උද්ධමනය, 2021 නොවැම්බර් මාසයේ පැවති සියයට 9.9හි සිට 2021 දෙසැම්බර් මාසයේ දී සියයට 12.1 දක්වා ඉහළ ගියේය. මේ අතර, වාර්ෂික සාමාන්‍ය පදනම මත මනිනු ලබන කො.පා.මි. දර්ශකයෙහි වෙනස, 2021 නොවැම්බර් මාසයේ පැවති සියයට 5.3හි සිට 2021 දෙසැම්බර් මාසයේ දී සියයට 6.0 දක්වා ඉහළ ගියේය. ගැඹුරු විශ්ලේෂණයකින් අනතුරුව පෙනී යන්නේ වත්මන් උද්ධමනය සදහා ප්‍රධාන වශයෙන් සැපයුම් අංශයේ සාධක බලපා ඇති බවයි. මේ සම්බන්ධයෙන් සවිස්තරාත්මක පැහැදිලි කිරීමක් ඉතා ඉක්මනින් ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව මගින් ප්‍රකාශයට පත් කරනු ඇත.
උද්ධමනය සඳහා ආහාර සහ ආහාර නොවන කාණ්ඩ දෙකෙහිම අයිතමවල මිල ගණන්හි සිදු වූ මාසික ඉහළ යෑම් හේතු විය. ඒ අනුව, ආහාර කාණ්ඩයෙහි වාර්ෂික ලක්ෂ්‍යමය උද්ධමනය 2021 නොවැම්බර් මාසයේ පැවති සියයට 17.5හි සිට 2021 දෙසැම්බර් මාසයේ දී සියයට 22.1 දක්වා ඉහළ ගිය අතර, ආහාර නොවන කාණ්ඩයෙහි වාර්ෂික ලක්ෂ්‍යමය උද්ධමනය 2021 නොවැම්බර් මාසයේ පැවති සියයට 6.4හි සිට 2021 දෙසැම්බර් මාසයේ දී සියයට 7.5 දක්වා ඉහළ ගියේය.
