ව්‍යාපාර දර්ශක සමීක්ෂණය
ව්‍යාපාර අපේක්ෂා පිළිබඳ සමීක්ෂණය
ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ සංඛ්‍යාන දෙපාර්තමේන්තුව විසින් ව්‍යාපාරික තත්ත්වය පිළිබඳ අදහසක් ලබාගැනීමේ අරමුණින්, ව්‍යාපාර අපේක්ෂා පිළිබඳ සමීක්ෂණය ආරම්භ කරන ලදී. වර්තමාන ව්‍යාපාරික තත්ත්වය මෙන්ම, අනාගත අපේක්ෂාවන් පිළිබඳවත් ව්‍යාපාරික මතය ලබාගැනීම මෙහි අරමුණ වේ. මෙම සමීක්ෂණය කාර්තුමය පදනමින් පවත්වා ගෙන යනු ලබයි.
|
ව්‍යාපාර මතය පිළිබඳ දර්ශක (අ)
|
2016 | 2017 | 2018 | 2019 | |||||||
| 4 කාර්තුව | 1 කාර්තුව | 2 කාර්තුව | 3 කාර්තුව | 4 කාර්තුව | 1 කාර්තුව | 2 කාර්තුව | 3 කාර්තුව | 4 කාර්තුව | 1 කාර්තුව | 2 කාර්තුව | |
|
ව්‍යාපාර තත්ත්වය |
102 | 95 | 85 | 95 | 97 | 87 | 78 | 66 | 61 | 74 | - |
| (119) | (106) | (106) | (99) | (107) | (107) | (101) | (101) | (73) | (81) | (72) | |
|
ලාභදායිත්වය (පෙර කාර්තුවට සාපේක්ෂව) |
93 | 81 | 74 | 79 | 92 | 89 | 72 | - | - | - | - |
| (114) | (92) | (98) | (104) | 109) | (108) | (105) | (106) | - | - | - | |
|
ලාභදායිත්වය (පෙර වසරට සාපේක්ෂව)
|
- | - | - | - | - | - | - | 69 | 87 | 83 | - |
| - | - | - | - | - | - | - | - | (97) | (110) | (103) | |
|
පුහුණු ශ්‍රමය උපයෝජ්‍යතාවය (පෙර වසරට සාපේක්ෂව) |
95 | 92 | 90 | 89 | 97 | 96 | 95 | 93 | 93 | 100 | - |
| (95) | (102) | (94) | (91) | (89) | (99) | (95) | (96) | (93) | (97) | (104) | |
|
ඉල්ලුම (පෙර වසරට සාපේක්ෂව) |
123 | 132 | 116 | 110 | 108 | 122 | 111 | 116 | 125 | 120 | - |
| (140) | (126) | (138) | (132) | (134) | (137) | (137) | (124) | (120) | (131) | (123) | |
|
විකුණුම් (පෙර වසරට සාපේක්ෂව) |
125 | 127 | 116 | 114 | 114 | 119 | 118 | 120 | 127 | 125 | - |
| (133) | (125) | (129) | (135) | (131) | (136) | (143) | (127) | (130) | (127) | (119) | |
|
ධාරිතා උපයෝජනය (පෙර වසරට සාපේක්ෂව) |
121 | 131 | 117 | 114 | 120 | 128 | 116 | 115 | 121 | 120 | - |
| (130) | (127) | (134) | (130) | (126) | (126) | (127) | (123) | (126) | (128) | (121) | |
(අ) ඉහත වගුවෙහි ව්‍යාපාර මතය පිළිබඳ දර්ශකවල වාර්තාගත අගයන් දක්වා ඇති අතර වරහන් තුළ සඳහන් කර ඇත්තේ පසුගිය කාර්තුව තුළ දී පවත්නා කාර්තුව පිළිබඳ තොරතුරු ලබාදෙන්නන්ගේ අපේක්ෂා පිළිබඳ දර්ශක වේ.
ව්‍යාපාර මතය පිළිබඳ දර්ශකයන්හි දළ විශ්ලේෂණය
මෙම දර්ශකයන්ගෙන් අදහස් වන්නේ කුමක් ද?
පවත්නා කාර්තුවෙහි ව්‍යාපාරික තත්ත්වය සහ ඊළඟ කාර්තුවෙහි අපේක්ෂිත ව්‍යාපාරික තත්ත්වය පිළිබඳ අදහසක් ලබාගැනීමේ අරමුණින් ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව ව්‍යාපාරික මතය පිළිබඳ සමීක්ෂණයක් තුළින් මෙම දර්ශකයන් ගණනය කරනු ලබයි.
මෙම සමීක්ෂණයට භාජනය වන්නේ කවුරුන් ද?
දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට (ද.දේ.නි.) දක්වන ආංශික දායකත්වය පදනම් කර ගනිමින් විනිශ්චයාත්මක නියැදිකරණය මගින් සමීක්ෂණයට අවශ්‍යය මහා පරිමාණ ව්‍යාපාර ඒකක නියැදිය තෝරාගන්නා ලදී. නවතම ව්‍යාපාරික අපේක්ෂා පිළිබඳ සමීක්ෂණය වන 2019 පළවන කාර්තුව සඳහා වූ සමීක්ෂණය 2019 මාර්තු 27 සිට 2019 මැයි 2 දක්වා තොරතුරු ලබාදෙන්නන් 100 ක් පමණ ආවරණය වන පරිදි සිදු කරන ලදී.
මෙම දර්ශක ගණනය කරන්නේ කෙසේ ද?
ආර්ථික සහයෝගීතාවය සහ සංවර්ධනය සඳහා වූ සංවිධානය (OECD) මගින් ප්‍රකාශයට පත්කර ඇති අත්පොතෙහි සඳහන් ක්‍රමවේදය අනුව පහත පරිදි මෙම දර්ශක ගණනය කරනු ලැබේ,
i වන ආයතනය ලබාදෙන පිළිතුර මත Xi සඳහා +1, 0 හෝ -1 ආරෝපණය කරනු ලබයි.
BSIk=k වන අංශය සඳහා ව්‍යාපාර මතය පිළිබඳ දර්ශකය
n යනු k වන ආංශික නියැදියට අයත් නියැදි ඒකකයන් ගණන වේ.
(Combined BSI = ව්‍යාපාර මතය පිළිබඳ සංයුක්ත දර්ශකය)
මෙහි Wk: kth අංශය ද.දේ.නි.ට දක්වන ආංශික දායකත්වය මත ගණනය වූ බර තැබීම වේ.
ගණනය කරන ලද ව්‍යාපාරික මතය පිළිබඳ දර්ශකයන් 0 සිට 200 දක්වා ව්‍යාප්ත විය හැකි අතර එම දර්ශකය සියයට සමාන නම් සලකා බලන කාලපරිච්චේදයට සාපේක්ෂව ව්‍යාපාරික මතය නොවෙනස්වී ඇති බව ද එම අගය සියයට වඩා විශාල නම් අදාළ කාලපරිච්ඡේදයට සාපේක්ෂව ව්‍යාපාරික මතය යහපත් වී ඇති බවද, එය සියයට වඩා කුඩා අගයක් නම් අදාළ කාල පරිච්ඡේදයට සාපේක්ෂව ව්‍යාපාරික මතය පිරිහී ඇති බව ද අර්ථ නිරූපණය වේ.