ශ්රී ලංකා මහ බැංකුව "මෑත කාලීන ආර්ථික ප්රවණතා: 2021 සුවිශේෂ සිදුවීම් සහ 2022 අපේක්ෂා" ප්රකාශනය අද දින විද්යුත් මාධ්යයෙන් එළි දක්වන ලදී. මෙම ප්රකාශනය ශ්රී ලංකා මහ බැංකුවේ වෙබ් අඩවිය හරහා සිංහල, දෙමළ සහ ඉංග්රීසි යන භාෂා තුනෙන්ම බාගත කළ හැකිය.
"මෑත කාලීන ආර්ථික ප්රවණතා" ප්රකාශනයෙහි අන්තර්ගත වන පරිදි 2021 වසරේ ශ්රී ලංකා ආර්ථිකයේ ක්රියාකාරිත්වය පිළිබඳ සමස්ත නිරීක්ෂණය, 1වන පරිච්ඡේදයේ ඇතුලත් වන විශේෂ සටහන් සහ එහි පළවී ඇති තොරතුරු රූපසටහන පහත දැක්වේ.
විදේශයන්හී සේවා නියුක්ත ශ්රී ලාංකිකයන් විසින් මෙරටට සිදු කරන ප්රේෂණ ශ්රී ලංකාවට විදේශ විනිමය ගලාඑන වැදගත්ම ප්රවාහයක් වි ඇති අතර, පසුගිය වසර 5 තුළදී එහි වාර්ෂික සාමාන්ය වටිනාකම එ.ජ.ඩොලර් බිලියන 7 ඉක්මවයි. රජය හා ශ්රී ලංකා මහ බැංකුව විසින් ඉහත දැක්වු විදේශීය ණය නොවන ආකාරයේ විදේශ විනිමය ගලා එ්ම් වල වැදගත්කම හා ස්ථාවරභාවය සැළකිල්ලට ගනිමින් විදේශයන්හී සේවා නියුක්ත ශ්රී ලාංකිකයන්ට මෙන්ම ශ්රී ලංකාවට ද එකී ප්රේෂණ වලින් උපරිම ප්රතිලාභ ලඟා කර ගැනිම තහවුරු කරනු වස් වැදගත් පියවර රැසක් ගනිමින් සිටියි.
කොවිඩ්-19 වසංගතයෙන් දැඩි බලපෑමකට ලක්වී ඇති ශ්රී ලංකාව, සාර්ව-ආර්ථික සහ මූල්ය පද්ධති ස්ථායීතාව සහතික කිරීම සඳහා යොමු වූ මාවතකට අවතීර්ණ වී ඇත. වසංගතය හේතුවෙන් රටට විදේශ විනිමය ආදායම් සැලකිය යුතු ලෙස අහිමි වුව ද, රජය සහ ශ්රී ලංකා මහ බැංකුව විසින් රාජ්ය මූල්ය, මුදල් සහ මහජන සෞඛ්ය ආදී විවිධ පැති තුළින් සපයන ලද පෙර නොවූ විරූ සහයෝගය, ආර්ථිකය මෙන්ම විදේශ විනිමය උපයන ඇතැම් අංශ ශක්තිමත් ලෙස නැවත යථා තත්ත්වයට පත්වීම සඳහා උපකාරී වී තිබේ. ඉදිරි කාලපරිච්ඡේදය තුළ සංචාරක අංශය ද කැපී පෙනෙන ලෙස යථා තත්ත්වයට පත්වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කරන අතර, විධිමත් මාර්ග ඔස්සේ විදේශ සේවා නියුක්තිකයින්ගේ ප්රේෂණ ගලා ඒම වැඩිදියුණු කිරීමට ඒකාබද්ධ උත්සාහයන් ගනු ලැබේ. ශ්රී ලංකාවේ විදේශ විනිමය වෙළඳපොළේ මෑතකාලීන ආතතීන්, ආර්ථිකය විවිධ ආකාරයේ කම්පනයන්ට නිරාවරණය කෙරෙන විදේශ ණය ගැනීම් වැඩි කිරීමට සාපේක්ෂව, ආර්ථිකය ශක්තිමත් කිරීම සඳහා විදේශ විනිමය ඉපැයීම් මත යැපීම ක්රමානුකූලව වැඩි කිරීමේ අවශ්යතාව පෙන්වා දී ඇත.
ශ්රී ලංකා මහ බැංකුව විසින් අධීක්ෂණය කරනු ලබන මූල්ය ආයතන මඟින් කොවිඩ්-19 හේතුවෙන් බලපෑමට පත් ණය ගනුදෙනුකරුවන්ට සහාය ලබා දීමට ශ්රී ලංකා මහ බැංකුව යෝජනා ක්රම කිහිපයක් ක්රියාත්මක කර ඇත. කොවිඩ්-19 හේතුවෙන් බලපෑමට පත් ණය ගනුදෙනුකරුවන් සඳහා ණය ආපසු ගෙවීමේ කාලය දීර්ඝ කිරීම, සහනදායී පොලී අනුපාතික, කාරක ප්රාග්ධන ණය, ණය සහන සහ ණය පහසුකම් ප්රතිව්යුහගත කිරීම/ ප්රතිලේඛනගත කිරීම මෙම යෝජනා ක්රම වලට ඇතුළත් විය.
සංචාරක, ඇඟලුම්, වැවිලි, තොරතුරු තාක්ෂණය, කාර්ය සම්පාදන සේවා සැපයුම්කරුවන්, ත්රිරෝද රථ හිමිකරුවන්, පාසල් වෑන් රථ ක්රියාකරුවන්, ලොරි රථ, කුඩා භාණ්ඩ ප්රවාහන රථ හා බස් රථ වැනි බලපෑමට පත් කුඩා හා මධ්ය පරිමාණ ව්යාපාර බොහොමයකට සහ පෞද්ගලික අංශයේ සේවා නියුක්තිකයන්ට මෙම සහන බෙහෙවින් උපකාරී වී ඇත.
මහ බැංකු අධිපති අජිත් නිවාඩ් කබ්රාල් මහ බැංකු අධිපතිවරයා ලෙස පත් කිරීමට එරෙහිව දකුණු පළාත් හිටපු ආණ්ඩුකාර කීර්ති තෙන්නකෝන් විසින් ගොනු කළ රිට් පෙත්සම (CA Writ 417/2021) අද අභියාචනාධිකරණය හමුවේ කැඳවූ අවස්ථාවේදී, කිසිදු නඩු නිමිත්තක් නොමැතිවීමේ පදනම මත අභියාචනාධිකරණය විසින් එම පෙත්සම විභාගයට ගැනීම ප්රතික්ෂේප කරන ලදී.
අජිත් නිවාඩ් කබ්රාල් මහබැංකු අධිපතිවරයා ලෙස පත් කිරීමට එරෙහිව හිටපු ජනාධිපති අපේක්ෂකයකු වූ ආරියවංශ දිසානායක විසින් ගොනු කළ රිට් පෙත්සමද, ඔහු විසින් පසුගිය සතියේ ඉල්ලා අස්කර ගනු ලැබීය.
ආසන්න වශයෙන් 100% ක දේශීය අගය එකතු කිරීමකින් සමන්විත වන ශ්රී ලංකාවේ විදේශ විනිමය ඉපැයීම්වල ප්රධාන මූලාශ්රයක් වන සේවා නියුක්තිකයන්ගේ ප්රේෂණ, රටේ විදේශීය අංශයේ ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා සැළකිය යුතු දායකත්වයක් ලබා දෙයි. පසුගිය දශක දෙක තුළ දී වාර්ෂික වෙළෙඳ ගිණුමෙහි හිඟයෙන් 80% ක් පමණ සේවා නියුක්තිකයින්ගේ ප්රේෂණවලින් ආවරණය වී ඇති අතර, රට තුළට විදේශීය ප්රේෂණ ගලා ඒම ශක්තිමත් වීම මගින් විධිමත් බැංකු පද්ධතිය තුළට විදේශ විනිමය ගලා ඒම් සුමට වීම සහ ආදායම හා ප්රාදේශීය විෂමතාවන් අවම වීම යනාදී සමාජ ආර්ථික ප්රතිලාභ රැසක් ජනිත වේ.
2006 අංක 6 දරන මුදල් ගනුදෙනු වාර්තා කිරීමේ පනතේ 19 (1) සහ 19 (2) වගන්ති මගින් පැවරී ඇති බලතල අනුව, මුදල් ගනුදෙනු වාර්තා කිරීමේ පනතේ ප්රතිපාදනවලට අනුකූල නොවන ලෙස ක්රියා කරන ආයතන සඳහා මූල්යමය දණ්ඩන පනවනු ලැබේ. මූල්ය ආයතනයක් විසින් සිදුකරන අදාළ අනුකූල නොවන කටයුතුවල ස්වභාවය හා බැරෑරුම්කම සැලකිල්ලට ගෙන මෙම දණ්ඩන නියම කළ හැකිය.
ඒ අනුව, ශ්රී ලංකාවේ මුදල් විශුද්ධිකරණය වැළැක්වීමේ සහ ත්රස්තවාදයට මුදල් සැපයීම මැඩපැවැත්වීමේ නියාමන ආයතනය ලෙස මූල්ය බුද්ධි ඒකකය විසින් මූල්ය ආයතනවල අනුකූලතාව බලාත්මක කිරීම සඳහා 2021 ජූලි 01 සිට 2021 සැප්තැම්බර් 30 දක්වා කාලය තුළ පහත දක්වා ඇති පරිදි එකතු කර ගන්නා ලද සමස්ත දඩ මුදල රුපියල් මිලියන 2.0 කි. දණ්ඩන මගින් එකතු කරන ලද මුදල් ඒකාබද්ධ අරමුදලට බැර කරන ලදී.
කොළඹ පාරිභෝගික මිල දර්ශකයෙහි (කො.පා.මි.ද., 2013=100) වාර්ෂික ලක්ෂ්යමය වෙනස මගින් මනිනු ලබන මතුපිට උද්ධමනය, 2021 සැප්තැම්බර් මාසයේ පැවති සියයට 5.7හි සිට 2021 ඔක්තෝබර් මාසයේ දී සියයට 7.6 දක්වා ඉහළ ගියේය. ආහාර සහ ආහාර නොවන කාණ්ඩ දෙකෙහිම අයිතමවල මිල ගණන්හි සිදු වූ ඉහළ යෑම් මේ සඳහා හේතු විය. ඒ අනුව, ආහාර කාණ්ඩයෙහි වාර්ෂික ලක්ෂ්යමය උද්ධමනය 2021 සැප්තැම්බර් මාසයේ පැවති සියයට 10.0හි සිට 2021 ඔක්තෝබර් මාසයේ දී සියයට 12.8 දක්වා ඉහළ ගිය අතර, ආහාර නොවන කාණ්ඩයෙහි වාර්ෂික ලක්ෂ්යමය උද්ධමනය 2021 සැප්තැම්බර් මාසයේ පැවති සියයට 3.8හි සිට 2021 ඔක්තෝබර් මාසයේ දී සියයට 5.4 දක්වා ඉහළ ගියේය.
ශ්රී ලංකා මහ බැංකුවේ මුදල් මණ්ඩලය විසින් 1949 අංක 58 දරන මුදල් නීති පනත යටතේ අපනයන ආදායම් රුපියල්වලට පරිවර්තනය කිරීම සම්බන්ධයෙන් නිකුත් කර ඇති රීතින් අවලංගු කරමින්, 2021 ඔක්තෝම්බර් 28 දිනැති අංක 2251/42 දරන අති විශේෂ ගැසට් පත්රයේ ප්රකාශයට පත් කර ඇති පරිදි නව රීති නිකුත් කරන ලදි. නව රීති ශ්රී ලංකාවේ භාණ්ඩ අපනයනකරුවන් හා සේවා අපනයනකරුවන් යන දෙපිරිසටම අදාළ වේ.
ශ්රී ලංකා මහ බැංකුවේ මුදල් මණ්ඩලය විසින් අසාර්ථක මූල්ය සමාගම් පුනර්ජීවනය සඳහා සුදුසු විකල්ප පිළිබඳ සොයා බැලීම පිණිස උපදේශන කමිටුවක් පිහිටුවා ඇත.
ව්යාපාරික අංශයේ ප්රවීණයන් හතර දෙනෙකුගෙන් කමිටුව සමන්විත අතර සීමාසහිත සී බී සී ෆිනෑන්ස් ලිමිටඩ්හි සභාපති, ශ්රී ලංකා මහ බැංකුවේ හිටපු නියෝජ්ය අධිපති සහ කොමර්ෂල් බැංකුවේ හිටපු සභාපති ධර්ම ධීරසිංහ මහතා විසින් එහි සභාපතිත්වය දරනු ලබයි. ප්රයිස්වෝටර්හවුස්කූපර්ස්හි කළමනාකාර හවුල්කරු සුජීව මුදලිගේ මහතා; මුවර් ස්ටීවන්ස් කන්සල්ටින් (පුද්ගලික) සමාගමේ කළමනාකාර අධ්යක්ෂ ටිෂාන් සුබසිංහ මහතා සහ වරලත් ගණකාධිකාරීවරුන් වන අමරසේකර සහ සමාගමේ ජ්යෙෂ්ඨ හවුල්කරු (විගණනය සහ සහතික කිරීම්) ත්යාගරාජා ධර්මරාජා මහතා කමිටුවේ අනෙකුත් සාමාජිකයෝ වෙති.
